Non-HDL Χοληστερόλη: Τι είναι και γιατί είναι τόσο σημαντική;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η πρώτη αιτία θανάτου σε όλο τον κόσμο και αφορά τόσο άντρες, όσο και γυναίκες. Το Εθνικό Πρόγραμμα για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Καρδιαγγειακών Κινδύνων δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην πρώιμη ανίχνευση και τη σωστή παρακολούθηση παραγόντων κινδύνου όπως η χοληστερόλη.
Η non-HDL χοληστερόλη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους δείκτες για την εκτίμηση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου. Παρότι λιγότερο γνωστή στο ευρύ κοινό, η μέτρησή της βοηθά τους γιατρούς και τους διατροφολόγους να εντοπίσουν ποιοι ασθενείς χρειάζονται αλλαγές στον τρόπο ζωής ή και φαρμακευτική παρέμβαση.
Τι είναι η non-HDL χοληστερόλη;
Η non-HDL χοληστερόλη περιλαμβάνει όλα τα είδη της «κακής» χοληστερόλης που μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στα αγγεία, εκτός από την HDL (την «καλή» χοληστερόλη που προστατεύει την καρδιά). Όσο υψηλότερη είναι η non-HDL, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για καρδιακά και αγγειακά προβλήματα.
Υπολογίζεται πολύ απλά:
Non-HDL = Συνολική χοληστερόλη – HDL
Στην ουσία, η non-HDL περιλαμβάνει:
-
LDL (Low-Density Lipoprotein), την κύρια «κακή» χοληστερόλη.
-
VLDL (Very Low-Density Lipoprotein).
-
IDL και άλλες λιποπρωτεΐνες πλούσιες σε τριγλυκερίδια.
Πότε πρέπει να μετράμε τη non-HDL χοληστερόλη;
Η μέτρηση της non-HDL γίνεται εύκολα μέσα από μια απλή αιματολογική εξέταση χωρίς νηστεία,
Συστήνεται να τη μετρούν:
-
Άτομα άνω των 20 ετών, τουλάχιστον κάθε 4-6 χρόνια.
-
Όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό καρδιοπαθειών.
-
Άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση ή σακχαρώδη διαβήτη.
-
Άτομα με παχυσαρκία ή μεταβολικό σύνδρομο.
-
Όσοι έχουν υψηλά τριγλυκερίδια.
-
Άτομα που καπνίζουν.
-
Γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, καθώς αυξάνεται φυσιολογικά ο καρδιαγγειακός κίνδυνος.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές;
| Κατηγορία κινδύνου | Επιθυμητή τιμή non-HDL (mg/dL) |
|---|---|
| Χαμηλός | Κάτω από 130 |
| Μέτριος | Κάτω από 100-130 |
| Υψηλός (π.χ. ιστορικό καρδιοπάθειας, διαβήτης) | Κάτω από 100 |
Πώς μπορούμε να μειώσουμε τη non-HDL χοληστερόλη;
Η μείωση της non-HDL δεν απαιτεί απαραίτητα φάρμακα, εκτός αν ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο. Τα βασικά βήματα περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής:
- Μεσογειακή διατροφή: περισσότερα φρούτα, όσπρια, λαχανικά, ψάρια, ελαιόλαδο.
- Άσκηση: τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης κάθε εβδομάδα.
- Μείωση κορεσμένων και trans λιπαρών: τηγανητά, γλυκά, επεξεργασμένα τρόφιμα.
- Αύξηση φυτικών ινών: προϊόντα ολικής αλέσεως, σπόροι, όσπρια
- Έλεγχος βάρους: διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους και χαμηλής περιφέρειας μέσης
- Διακοπή καπνίσματος
- Φαρμακευτική αγωγή, αν χρειάζεται, πάντα με συμβουλή γιατρού.
Συμπέρασμα
Η non-HDL χοληστερόλη είναι ένας απλός αλλά πολύ αξιόπιστος δείκτης που μας δείχνει αν κινδυνεύει η καρδιά μας από φραγμένα αγγεία. Η πρόληψη, που είναι και το κύριο μήνυμα του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» στοχεύει στην έγκαιρη ανίχνευση και διάγνωση επικίνδυνων καρδιαγγειακών επεισοδίων. Η τακτική παρακολούθηση, η σωστή διατροφή και η φυσική δραστηριότητα μπορούν να μας προστατεύσουν αποτελεσματικά.