Διατροφή για Υψηλή Λιποπρωτεΐνη α (Lp[a]): Τι να Τρώτε και Τι να Αποφεύγετε

Η λιποπρωτεΐνη α [Lp(a)] είναι ένας αιτιολογικός, γενετικά καθορισμένος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι έως τώρα έρευνες έχουν δείξει πως η υιοθέτηση συγκεκριμένων διατροφικών συνηθειών, αλλά και φυσικά ένας πιο υγιεινός τρόπος ζωής μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της Lpa. Πάμε να δούμε συγκεκριμένα όμως τι να τρώμε και τι να αποφεύγουμε.

Τι να τρώμε;

• Φρούτα και λαχανικά: Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες.
• Τρόφιμα ολικής άλεσης: Είναι επίσης εξαιρετικές πηγές φυτικών ινών, ρυθμίζοντας έτσι τα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα και μειώνοντας την LDL.
• Ξηρούς καρπούς: Αμύγδαλα, καρύδια και φιστίκια έχουν συνδεθεί με μείωση της LDL χοληστερόλης.
• Φυτικά έλαια: Με το ελαιόλαδο να έχει την πρωταγωνιστική θέση, καθώς είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά, ρυθμίζοντας τα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα.
• Πηγές πρωτεΐνης με χαμηλά κορεσμένα λιπαρά: Όπως είναι το άπαχο γάλα και τα γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, άπαχο κρέας.
• Λιπαρά ψάρια: Σολομός, σκουμπρί και σαρδέλες είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν καρδιοπροστατευτική δράση.

Τι να αποφεύγουμε;

• Επεξεργασμένα κρέατα και κόκκινο κρέας: Λουκάνικα, μπέικον και αλλαντικά συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, ενώ το κόκκινο κρέας έχει συνδεθεί αρνητικά με καταστάσεις φλεγμονών, οπότε είναι καλό να καταναλώνεται σε μειωμένο βαθμό.
• Τηγανητά, fast food, έτοιμα αρτοσκευάσματα: Είναι τρόφιμα πλούσια σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά.
• Ζαχαρώδη και υπερβολική ζάχαρη: Καθώς μπορούν να αυξήσουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
• Υπερβολική κατανάλωση αλατιού: Φυσικά όχι μόνο με την προσθήκη στο φαγητό, αλλά προσοχή και στις κρυφές πηγές αλατιού όπως
  αρτοσκευάσματα, ψωμί, αλλαντικά, σάλτσες.
• Αλκοόλ: Η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει αποδεδειγμένα τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, γι’αυτό και η μείωση του θα συμβάλει θετικά τόσο στο μείωση της Lpa όσο και στη γενικότερη υγεία.

Κάποιες ακόμα συμβουλές:

• Μείωση σωματικού βάρους: αν υπάρχει υπερβάλλον βάρος, η μείωση του θα οδηγήσει την αποσυμφόρηση της καρδιάς.
• Διακοπή καπνίσματος.
• Ένταξη κίνησης κυρίως αερόβιας.
• Μείωση στρες.

Κάποιες έρευνες καταδεικνύουν την ευεργετική επίδραση μιας, περισσότερο φυτοφαγικής διατροφής, στη μείωση των επιπέδων της Lpa. Σίγουρα η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής, μπορεί να συμβάλει ενεργά στη συγκεκριμένη κατάσταση. Φυσικά συνιστάται η συνεργασία με επαγγελματία υγείας για την ανάπτυξη ενός εξατομικευμένου πλάνου διατροφής που θα προσαρμόζεται στις ανάγκες και προτιμήσεις του καθενός.

Βιβλιογραφία:
1. Enkhmaa, B., Petersen, K. S., Kris-Etherton, P. M., & Berglund, L. (2020). Diet and Lp(a): Does Dietary Change Modify Residual Cardiovascular Risk Conferred by Lp(a)?. Nutrients, 12(7), 2024. https://doi.org/10.3390/nu12072024
2. Najjar, R. S., Moore, C. E., & Montgomery, B. D. (2018). Consumption of a defined, plant-based diet reduces lipoprotein(a), inflammation, and other atherogenic lipoproteins and particles within 4 weeks. Clinical cardiology, 41(8), 1062–1068. https://doi.org/10.1002/clc.23027
3. Enkhmaa, B., & Berglund, L. (2022). Non-genetic influences on lipoprotein(a) concentrations. Atherosclerosis, 349, 53–62.
https://doi.org/10.1016/j.atherosclerosis.2022.04.006
4. Kris-Etherton, P. M., Riley, T. M., & Petersen, K. S. (2024). Dietary modulation of Lp(a): more questions than answers. Journal of lipid research, 65(8), 100592. https://doi.org/10.1016/j.jlr.2024.100592
5. Stojko, M., Spychał, A., Nikel, K., Kołodziej, R., & Zalejska-Fiolka, J. (2024). The Impact of Diet on Lipoprotein(a) Levels. Life, 14(11), 1403. https://doi.org/10.3390/life14111403