Θηλασμός και διατροφή: Τι να κάνουμε όταν το μωρό μας έχει κολικούς; | nutrition hοme

August 29, 2022

Τι είναι οι κολικοί;

Πρόκειται για το επίμονο κλάμα του μωρού και διαγιγνώσκεται μέσω της διάρκειας και της ένταση του. Πιο συχνά εμφανίζεται στις πρώτες εβδομάδες ζωής των νεογνών (6 πρώτες εβδομάδες), στο 17-25% μάλιστα, και διαχειρίζεται εντός 3 μηνών.

Ένα βρέφος διαγνώσκεται με κολικούς όταν είναι μικρότερο των 5 μηνών με συμπτώματα που ξεκινούν και σταματουν. Συνεχείς και διαρκείς περιόδους βρεφικού κλάματος, φασαρίας ή νευρικότητας που αναφέρονται από τους φροντιστές χωρίς κάποια προφανή αιτία και δεν μπορεί να προληφθεί ή να επιλυθεί από τους φροντιστές. Δεν υπάρχει κάποια απόδειξη ότι εποδίζεται η ανάπτυξη του βρέφους, έχει πυρετό ή ασθένεια. Αυτά είναι τα διαγνωστικά κριτήρια ROME IV.

Τι πυροδοτεί τους κολικούς;

Αν και δεν είναι ακόμα τεκμηριωμένο, είναι πολυπαραγοντικό το πως εμφανίζονται οι κολικοί. Οφείλονται σε κάποια αλλεργική αντίδραση από το τι έχει καταναλώσει η μητέρα αν θηλάζει ή κάποια αλλεργία του βρέφους σε αγελαδινό γάλα αν έχει ξεκινήσει την κατανάλωση του. Επίσης πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η εντερική μικροχλωρίδα τόσο της μητέρας όσο και του βρέφους σε συνδυασμό με την πρακτική που γίνεται ο θηλασμός.

Τι έχει φανεί ως τώρα να προκαλεί την εμφάνιση των κολικών στα βρέφη που θηλάζουν;

• Η μικροχλωρίδα του εντέρου: Επιβεβαιώνεται η σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου καθώς αν προκύπτει μικροβιακή δυσβίωση στο έντερο, το μυαλό το αντιλαμβάνεται ως πόνο και η ένταση του κλάματος αυξάνεται. Πιο συγκεκριμένα, τα νεογνά με κολικούς είχαν περισσότερα βακτήρια του Escerichia και Klebsiella, Πρωτεοβακτήρια και Helicobacter Pylori σε σχέση με τα υγιή μωρά.
• Αντίστροφα, τα μωρά με ηπιότερα συμπτώματα κολικών είχαν περισσότερα ποσοστά Bifidobacterium και Lactobacillus.
• Η διατροφή της μητέρας που θηλάζει: Τα μεγαλύτερα και μικρότερα ποσοστά των βακτηρίων που αναφέραμε παραπάνω συνδέονται άρρηκτα με την σύσταση της διατροφής της μητέρας.
• Το στρες της μητέρας: Το άγχος και η ανησυχία της νέας μητέρας για το μωρό και η δυσκολία της να το ηρεμήσει μεταδίδεται όχι μόνο μέσω των κινήσεων στο παιδί αλλά και με πιο άμεσο τρόπο, τον θηλασμό.
• Η μη άσκηση της μητέρας: Όσο αδύνατο και αν φαίνεται να χωρέσει η άσκηση μέσα στο ασφυκτικό πρόγραμμα της λεχώνας γυναίκας, οι μελέτες έδειξαν πως η άσκηση βελτιώνει την μικροχλωρίδα του εντέρου της και μέσω του θηλασμού επηρεάζεται και το βρέφος.

Πρέπει να αποκλείσω κάποιο τρόφιμο από την διατροφή μου για να ηρεμήσει το μωρό μου;

• Το αγελαδινό γάλα: Αν η αιτία πίσω από τους κολικούς του μωρού είναι η αλλεργική αντίδραση στο αγελαδινό γάλα, περιορίστε την κατανάλωση του και επιλέξτε άλλες πηγές γάλακτος όπως κατσικίσιο, πρόβειο ή φυτικά για τη διατροφή σας.
• Τα αλλεργιογόνα τρόφιμα: Σε αυτή την περίπτωση, αν υπάρχει η υπόνοια για αλλεργική αντίδραση του βρέφους, θα πρέπει να αποφύγετε αυτό που το ερεθίζει. Αλλεργιογόνα τρόφιμα μαζί με το γάλα που αναφέρθηκε είναι τα αυγά, οι ξηροί καρποί (ιδιαίτερα τα φιστίκια), τα ψάρια, η σόγια.
• Οι μελέτες συνέστησαν ισχυρά στις γυναίκες που θηλάζουν μωρά με κολικούς να αποφύγουν τα όσπρια καθώς προκαλούν αέρια μέσω των ζυμώσεων τους κατά την πέψη τους από τα Πρωτεοβακτήρια που είναι ήδη αυξημένα στα μωρά με κολικούς, οπότε δεν χρειάζεται να ενισχύουμε τον πληθυσμό τους με την κατανάλωση οσπρίων.
• Τροφές που διαταράσσουν το έντερο: Για παράδειγμα κρεμμύδια, σκόρδα, σταυρανθή λαχανικά (όπως κουνουπίδι, μπρόκολο, λάχανο κλπ).
• Τέλος, ορισμένα φρούτα περιέχουν υψηλά ποσά ζυμώσιμων υδατανθράκων που θα επηρεάσουν την σύσταση των μικροβίων όπως η μπανάνα, το μήλο και το αχλάδι.

Τι θα μπορούσα να φάω τότε;

• Περισσότερη πρωτεΐνη: Ενισχύστε το ποσοστό πρωτεΐνης που λαμβάνετε καθημερινά με υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεϊνικές πηγές όπως κοτόπουλο, γαλοπούλα, χοιρινό, μοσχαρίσιο κρέας.
• Αποφύγετε τα αγελαδινά γαλακτοκομικά: υπάρχει πληθώρα επιλογών όπως κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, γιαούρτι ή φυτικά.
• Βάλτε στην διατροφή σας τρόφιμα που θα ενισχύσουν τον πληθυσμό Lactobacillus, όπως γιαούρτι, τουρσί, κεφίρ τυριά. Αυξήστε επίσης τα Bifidobacterium μέσω κατανάλωσης προβιοτικών(θα μπορούσατε να λάβετε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής), υψηλή ποσότητα φυτικής ίνας μέσω προϊόντων ολικής, βρώμης, πλιγούρι, καρποί με φλούδα), πολυφαινόλες μέσω πράσινου τσαγιού, κακάο και τέλος γιαούρτια και ζυμωμένα τρόφιμα.
• Εμπλουτίστε την διατροφή σας με χυμό σταφυλιού και σταφύλια, λεμόνια και πατάτα που έδειξαν εξαιρετικά αποτελέσματα για την ένταση του κλάματος του μωρού.
• Υιοθετήστε την Low FODMAP δίαιτα, η οποία αρχικά απευθύνεται για άτομα με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (SEE- IBS), αλλά υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά που πυροδοτούν και τους κολικούς.
  • Στην Low FODMAP δίαιτα αποφεύγετε φρούτα και λαχανικά πλούσια σε φρουκτόζη και σορβιτόλη: αχλάδι, μήλο, κεράσια, σύκα, δαμάσκηνα, ροδάκινα, καρπούζι κλπ όπως και λαχανικά: αγκινάρα, σκόρδο, κρεμμύδι, σέλινο, μανιτάρια, κουνουπίδι, σπαράγγια, σιτηρά υψηλά σε ολιγοσακχαρίτες: ό,τι περιέχει γλουτένη, όσπρια, μαλακά τυριά, μαριναρισμένα κρέατα που δεν γνωρίζετε τι περιέχουν, μέλι, κάσιους, φυστίκια, γλυκά χωρίς ζάχαρη.
  • Δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αποκλείσετε όλα αυτά τα τρόφιμα αλλά να περιορίσετε τις κυριότερες πηγές του προβλήματος που είναι το κρεμμύδι, σκόρδο, μήλο, αχλάδι, κεράσια, κουνουπίδι, μαλακά τυριά με αγελαδινό γάλα.

Υπάρχει κάτι άλλο που θα μπορούσα να κάνω για να βελτιωθεί η κατάσταση;

• Άσκηση: Ενσωματώστε σιγά σιγά την άσκηση στην καθημερινότητα σας. Όχι απαραίτητα πολλές ώρες που θα δυσκολέψει το νέο σας πρόγραμμα με το μωρό, αλλά έστω και 10-20 λεπτά κίνησης είτε μέσα στο σπίτι με τις δουλειές είτε μία βόλτα θα ωφελήσει και εσάς και το παιδί.
• Μειώστε το άγχος. Αρκετά κοινότυπη αυτή η συμβουλή με τόσες δραστικές αλλαγές στην καθημερινότητα σας. Η μείωση του άγχους μέσω αναπνοών, η ενασχόληση με κάτι που σας ηρεμεί, η καλή παρέα, η αποχή από τα κοινωνικά μέσα που μπορεί να σας πυρπολούν με τα πρέπει και τα μη της νέας μητέρας και ένας καλός ύπνος θα σας ηρεμήσει και θα ρίξει τα υψηλά ποσοστά της κορτιζόλης σας.
• Δοκιμάστε να θηλάσετε διαφορετικά το μωρό σας. Μελέτες συστήνουν το μωρό να  σιτίζεται κάθε φορά αποκλειστικά από έναν μαστό μέχρι πλήρους αδειάσματος του αντί λίγο από τον ένα και λίγο από τον άλλο μαστό.

Βιβλιογραφία:

1. Hjern, A., Lindblom, K., Reuter, A., & Silfverdal, S. (2020). A systematic review of prevention and treatment of infantile colic. Acta Paediatrica, 109(9), 1733–1744.doi:10.1111/apa.15247
2. Ong, T. G., Gordon, M., Banks, S. S., Thomas, M. R., & Akobeng, A. K. (2019). Probiotics to prevent infantile colic. Cochrane Database of Systematic Reviews. doi:10.1002/14651858.cd012473.pub2
3. Ruairi Robertson, July 2017, Why Bifidobacteria are so good for you?, Healthline.com, https://www.healthline.com/nutrition/why-bifidobacteria-are-good#TOC_TITLE_HDR_7
4. Ruairi Robertson, June 2017, 9 Ways Lactobacillus Acidophilus Can Benefit Your Health, Healthline.com, https://www.healthline.com/nutrition/lactobacillus-acidophilus#TOC_TITLE_HDR_3
5. Zeevenhooven, J., Browne, P. D., L’Hoir, M. P., de Weerth, C., & Benninga, M. A. (2018). Infant colic: mechanisms and management. Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, 15(8), 479–496. doi:10.1038/s41575-018-0008-7
6. Aksoy Okan, M., Gunduz, M., Okur, M., Akgun, C., & Esin, K. (2015). Does maternal diet affect infantile colic? The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine, 1–3. doi:10.3109/2015.1115011
7. Iacovou, M., Craig, S. S., Yelland, G. W., Barrett, J. S., Gibson, P. R., & Muir, J. G. (2018). Randomised clinical trial: reducing the intake of dietary FODMAPs of breastfeeding mothers is associated with a greater improvement of the symptoms of infantile colic than for a typical diet. Alimentary Pharmacology & Therapeutics. doi:10.1111/apt.15007
8. Iacovou, M., Gibson, P. R., & Muir, J. G. (2020). Dietary Changes Among Breastfeeding Mothers. Journal of Human Lactation, 089033442095928. doi:10.1177/0890334420959283
9. Sarasu JM, Narang M, Shah D. Infantile Colic: An Update. Indian Pediatr. 2018 Nov 15;55(11):979-987. Epub 2018 Jun 13. PMID: 29941700.