Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και διατροφή | Nutrition Home
Τι είναι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης;
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης γνωστό και ως μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα αποτελεί μια σύνθετη ασθένεια που προκαλεί έντονη κόπωση. Έχει μακροχρόνιες συνέπειες στην εργασία, την κοινωνική ζωή και τις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου.
Διάγνωση και συμπτώματα
Η έναρξη μπορεί να είναι σταδιακή ή ξαφνική. Το κεντρικό κλινικό χαρακτηριστικό είναι η έντονη κόπωση που δεν βελτιώνεται με ξεκούραση, ενώ πολλοί ασθενείς εμφανίζουν και επιπλέον σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ινομυαλγία ή ψυχολογικά συμπτώματα ως συνοσηρότητες. Η διάγνωση είναι δύσκολη λόγω έλλειψης κατάλληλων εργαστηριακών εξετάσεων. Έτσι, μπορεί να προκύψει μετά τον αποκλεισμό άλλων αιτιών εμφάνισης των συμπτωμάτων.
Ποιος ο ρόλος της διατροφής;
Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της ενέργειας, στη μείωση του κινδύνου υποθρεψίας, στη διαχείριση συμπτωμάτων και στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων ελλείψεων. Αναλυτικότερα συστήνεται:
- Μεσογειακή διατροφή: ποικιλία λαχανικών & φρούτων, ολικής άλεσης δημητριακά, ελαιόλαδο, άπαχες πρωτεΐνες, ξηροί καρποί/σπόροι. Είναι μια πλήρης διατροφή με όλα τα θρεπτικά συστατικά!
- Υδατάνθρακες: Να αποτελούν το 45-50% των ημερήσιων θερμίδων για παροχή ενέργειας στο σώμα. Προτιμήστε χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη καθώς διατηρούν τα επίπεδα γλυκόζης περισσότερο σταθερά και άρα τα επίπεδα ενέργειας.
- Επαρκής πρωτεΐνη: τουλάχιστον 1.0–1.2 g/kg/ημέρα. Η πρωτεΐνη βοηθά στη διατήρηση μυϊκής μάζας και στην αίσθηση κόπωσης.
- Υγρά: Η επαρκής ενυδάτωση 2–3 L/ημέρα.
- Μείωση καφεΐνης και αλκοόλ: Αναφέρεται πως κάποιοι ασθενείς βρίσκουν επιβαρυντική τη δράση της καφεΐνης, οπότε μπορεί να μειωθεί ή να αντικατασταθεί με ντεκαφεινέ. Το αλκοόλ επιδεινώνει τα συμπτώματα, όπως αναφέρουν οι μελέτες.
- CoQ10: Μελέτες δείχνουν βελτίωση των συμπτωμάτων σε ασθενείς που λάμβαναν συμπλήρωμα.
- Βιταμίνη D: Κάποιοι ασθενείς έχουν χαμηλά 25-OH-D επίπεδα, ειδικά αν είναι κλινήρεις. Η συμπλήρωση συνιστάται όταν υπάρχει τεκμηριωμένη έλλειψη, κυρίως για οστική υγεία και γενική ευεξία. Το Ηνωμένο Βασίλειο (BDA) προτείνει συμπλήρωμα 10 μg (400 IU) σε άτομα με μειωμένη έκθεση στον ήλιο.
- Σίδηρος και Βιταμίνη C: Μελέτες δείχνουν πως άτομα με έλλειψη σιδήρου και σύνδρομο, ωφελήθηκαν από το συμπλήρωμα αυτού και ακόμα περισσότερο σε συνδυασμό με βιταμίνη C, λόγω της ενίσχυσης απορρόφησης και των αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων της.
- Προβιοτικά: Σε περιπτώσεις που συνυπάρχουν γαστρεντερικά συμπτώματα συστήνονται, μιας και οι έρευνες συγκλίνουν σε θετικά αποτελέσματα.
Συμπερασματικά:
Η διατροφή στην παρούσα κατάσταση υγείας μπορεί να βελτιώσει τη γενικότερη ευεξία του ατόμου. Ακολουθήστε εξατομικευμένες συμβουλές από ειδικούς και πριν πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα, εξεταστείτε για τυχόν ελλείψεις και συμβουλευτείτε το γιατρό και τον διαιτολόγο σας!
Βιβλιογραφία:
- Dorczok, M. C., Mittmann, G., Mossaheb, N., Schrank, B., Bartova, L., Neumann, M., & Steiner-Hofbauer, V. (2025). Dietary Supplementation for Fatigue Symptoms in Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS)—A Systematic Review. Nutrients, 17(3), 475. https://doi.org/10.3390/nu17030475
- Bjørklund, G., Dadar, M., Pen, J. J., Chirumbolo, S., & Aaseth, J. (2019). Chronic fatigue syndrome (CFS): Suggestions for a nutritional treatment in the therapeutic approach. Biomedicine & pharmacotherapy = Biomedecine & pharmacotherapie, 109, 1000–1007. https://doi.org/10.1016/j.biopha.2018.10.076
- https://www.bda.uk.com/resource/chronic-fatigue-syndrome-diet.html
- Campagnolo, N., Johnston, S., Collatz, A., Staines, D., & Marshall-Gradisnik, S. (2017). Dietary and nutrition interventions for the therapeutic treatment of chronic fatigue syndrome/myalgic encephalomyelitis: a systematic review. Journal of human nutrition and dietetics : the official journal of the British Dietetic Association, 30(3), 247–259. https://doi.org/10.1111/jhn.12435