Πρεβιοτικά και συμβιωτικά: είναι διαφορετικά από τα προβιοτικά; | nutrition hοme

Έχουμε ακούσει για τα προβιοτικά. Είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που έχουν ευεργετικά αποτελέσματα για τον ξενιστή όταν προσλαμβάνονται σε επαρκείς ποσότητες. Τα οφέλη των προβιοτικών είναι ποικίλα και πολλά: Ενισχύουν την ανάπτυξη των μικροοργανισμών στο έντερο, έχουν ευεργετική επίδραση σε παθήσεις του εντέρου όπως το Ευερέθιστο έντερο, το ελικοβακτήριο του πυλωρού, φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου και διάρροια ακόμα και στις αλλεργίες.

Τι είναι όμως τα πρεβιοτικά;

Τα πρεβιοτικά από την άλλη πολλές φορές χρησιμοποιούνται σαν εναλλακτική στα προβιοτικά ή ως ενίσχυση στην δράση τους. Πρόκειται για μη ζυμώσιμες ουσίες που μέσω του μεταβολισμού από τους μικροοργανισμούς του εντέρου ρυθμίζουν την σύσταση ή/και την κινητικότητα του εντέρου ενώ παράλληλα προσφέρουν ευεργετικά αποτελέσματα και παρέχουν πολλές προοπτικές για την θεραπεία πολλών νοσημάτων.

Τα οφέλη των πρεβιοτικών:

Τα πρεβιοτικά δεν ζυμώνονται πλήρως ή και καθόλου και οδηγούνται στο κόλον όπου η ζύμωση εκεί από τα βακτήρια οδηγούν στην παραγωγή ή στην μεταβολή της συγκέντρωσης των λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου, στην αύξηση του μεγέθους των κοπράνων, την μικρή μείωση του pH στο κόλον, στη μείωση των νιτρικών αποβλήτων και των ενζύμων των κοπράνων και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Παράλληλα οι μελέτες υποδεικνύουν τα πρεβιοτικά για την μείωση της LDL -”κακής” χοληστερόλης, την καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου, την παραγωγή των λιπαρών βραχείας αλύσου και  συμβάλλουν στην προστασία από καρκίνο του κόλον.

Τροφές που περιέχουν πρεβιοτικές ουσίες:

• Ντομάτες
• Αγκινάρες
• Κρεμμύδι
• Σκόρδο
• Μπανάνες
• Πράσινα λαχανικά
• Όσπρια
• Σπαράγγια
• Μούρα
• Βρώμη
• Πλιγούρι
• Σιτάρι

Αυτά τα τρόφιμα περιέχουν φυσικά πρεβιοτικά, μπορούν όμως και να παρασκευαστούν τεχνητά όπως η λακτουλόζη, φρουκτάνες όπως οι γαλακτοολιγοσακχαρίτες, οι φρούκτοολιγοσακχαρίτες, οι μαλτοολιγοσακχαρίτες, οι κυκλοδεξτρίνες και η γαλακτοσακχαρόζη.

Μπορεί να παρατηρήσαμε πως τα τρόφιμα αυτά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες αλλά θα πρέπει να διακρίνουμε το εξής: Τα πρεβιοτικά μπορεί να είναι φυτικές ίνες αλλά οι φυτικές ίνες δεν είναι πάντα πρεβιοτικά. Η υπερκατανάλωση των πρεβιοτικών οδηγεί σε φούσκωμα και διάρροια. Όταν όμως καταναλώνονται σε φυσιολογικές ποσότητες δεν προκαλείται κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια.

Τι είναι τα συμβιωτικά βακτήρια;

Τα συμβιωτικά βακτήρια είναι ο συνδυασμός προβιοτικών και πρεβιοτικών και ο ρόλος τους είναι ξεπερνούν εμπόδια που προκύπτουν σχετικά με την επιβίωση των προβιωτικών στο γαστρεντερικό σωλήνα. Η δράση των συμβιωτικών που έχει δράση και προβιοτικών και πρεβιοτικών μαζί είναι μεγαλύτερη από την δράση των δύο αυτών στελεχών χωριστά.  Η δράση των προβιοτικών λαμβάνει χώρα στο λεπτό και παχύ έντερο ενώ των πρεβιοτικών στο παχύ. Οπότε λόγω της συνεργιστικής δράσης των συμβιωτικών η δράση τους εμφανίζεται μεταξύ λεπτού και παχέος εντέρου. Ο πιο κοινός συνδυασμός για τα συμβιωτικά φαίνεται να είναι στελέχη Bifidobacterium  ή  Lactobacillus με ολιγοφρουκτοολιγοσακχαρίτες.

Τα οφέλη των συμβιωτικών βακτηρίων:

Το άτομο που προσλαμβάνει τα συμβιωτικά βακτήρια έχει ως θετικές αλλαγές την μείωση των ανεπιθύμητων μεταβολιτών, των νιτροζαμινών και των καρκινογόνων, παραγωγή των λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου. Τα συμβιωτικά έχουν αντιμικροβιακή, αντικαρκινογόνα και αντιαλλεργικά αποτελέσματα, βοηθούν τόσο στην δυσκοιλιότητα όσο και στην διάρροια, μειώνουν τις πιθανότητες για οστεοπόρωση λόγω της καλύτερης απορρόφησης του ασβεστίου, του φωσφόρου και του μαγνησίου ενώ μειώνουν τα λιπίδια και τα σάκχαρα του αίματος.

Παρατηρούνται αυξήσεις στις συγκεντρώσεις των στελεχών Lactobacillus και Bifidobacterium όπως και διατηρείται η ισορροπία στη βακτηριακή χλωρίδα. Βελτιώνεται η ηπατική λειτουργία σε άτομα που υποφέρουν από κίρρωση του ήπατος, ενώ ενισχύει το ανοσοποιητικό αποτρέποντας τα βακτήρια να μετοικήσουν καθώς μειώνουν την ενδονοσοκομειακή λοίμωξη σε μετεγχειρητικούς ασθενείς.

Τροφές με συμβιωτικά βακτήρια:

• Κεφίρ
• Γιαούρτι (με πέτσα σε κατσικίσιο)
• Ξινολάχανο
• Τουρσιά
• Φασολάκια
• Σιτηρά

Πως ενισχύουμε την χλωρίδα του εντέρου μας:

• Αυξάνουμε τις πηγές πρεβιοτικών και συμβιωτικών (ζυμώμενα γαλακτοκομικά, φρέσκα φρούτα και λαχανικά, δημητριακά ολικής)
• Μειώνουμε το αλάτι και την ζάχαρη που μειώνουν τα βακτήρια του εντέρου μας και το αποδυναμώνει.
• Γυμναζόμαστε και πίνουμε αρκετό νερό.
• Θηλάζουμε το παιδί μας για τουλάχιστον 6 μήνες.
• Περιορίζουμε τις γλυκαντικές ουσίες (π.χ. ασπαρτάμη)
• Περιορίζουμε την άσκοπη χρήση αντιβιοτικών.
• Επιλέγουμε κυρίως φυτικές πηγές τροφίμων.
• Ενισχύουμε την διατροφή μας με πολυφαινόλες (πράσινο τσάι, κόκκινο κρασί, μαύρη σοκολάτα, ελαιόλαδο και προϊόντα ολικής άλεσης).

Βιβλιογραφία:

1. Holscher, H. D. (2017). Dietary fiber and prebiotics and the gastrointestinal microbiota. Gut Microbes, 8(2), 172–184. doi:10.1080/19490976.2017.1290756
2. (2017). Effects of Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics on Human Health. Nutrients, 9(9), 1021. doi:10.3390/nu9091021