Ποιο αλάτι να επιλέξω; | Nutrition Home

Στην αγορά πλέον υπάρχουν πολλά διαθέσιμα είδη αλατιών αλλά δεν γίνεται συχνά και η διάκριση τους ώστε οι καταναλωτές να ξέρουν ποιο από όλα να επιλέξουν. Πάμε να δούμε τις διάφορες κατηγορίες και είδη που κυκλοφορούν καθώς και τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους.

• Θαλασσινό αλάτι: το αλάτι που προέρχεται από θάλασσες και το βρίσκουμε σε μεγάλους κρυστάλλους. Περιέχει μέταλλα όπως σίδηρο, κάλιο, ψευδάργυρο και συναντάμε μερικές φορές μικροπλαστικά που δεν φτάνουν όμως ποσότητες που μπορεί να καταστούν επικίνδυνά.
• Επιτραπέζιο αλάτι: το απλό αλάτι που συσκευάζεται και χρησιμοποιείται κατά κόρον από την πλειοψηφία έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βρωμίνη και στρόντιο από των Ιμαλαϊων. Είναι συνήθως ραφιναρισμένο για να μην έχει υψηλές συγκεντρώσεις σε βαρέα μέταλλα και πολλές φορές εμπλουτίζεται με ιώδιο για να προληφθεί η έλλειψη Ιωδίου στον γενικό πληθυσμό.
• Ιωδιούχο αλάτι: υψηλότερο σε περιεκτικότητα σε Αλουμίνιο που σε μεγάλες δόσεις είναι επικίνδυνο αλλά η περιεκτικότητα του δεν ξεπερνάει τις επιτρεπόμενες ανεκτές δόσεις. Υψηλές συγκεντρώσεις επίσης συναντάμε και σε ψευδάργυρο.
• Αλάτι Kosher: δεν διαφέρει πολύ από τα υπόλοιπα αλάτια, έχει ελαφρώς χαμηλότερη περιεκτικότητα σε μέταλλα ενώ διαφέρει στην μορφή καθώς είναι τραχύ και σε φλοίδες. Δεν εμπλουτίζεται με ιώδιο.
• Αλάτι Ιμαλαϊων: το αλάτι που έχει και την χαρακτηριστική ροζ απόχρωση έχει 60 φορές υψηλότερη περιεκτικότητα σε Σίδηρο σε σύγκριση με τα αντίστοιχα λευκά άλατα. Σε σύγκριση με άλλα αλάτια λευκά (που συμπεριλαμβάνεται και το απλό επιτραπέζιο αλάτι), των Ιμαλαϊων περιείχε παραπάνω Κάλιο, Μαγνήσιο, Θείο, Ψευδάργυρο, Κοβάλτιο, Κάδμιο, αλλά λιγότερο Νατριο. Δεν εμπλουτίζεται με ιώδιο.
• Υποκατάστατα αλατιών: Μία σύγχρονη εναλλακτική στην μείωση της πρόσληψης νατρίου και αντικατάσταση του κοινού αλατιού με υποκατάστατο έχοντας ίδια γεύση και αλατότητα και μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε κάλιο, στοιχείο που παίζει καθοριστικό ρόλο στην μείωση της αρτηριακής πίεσης. Θα πρέπει να δίνεται προσοχή σε μεγαδόσεις από άτομα με κίνδυνο υπερκαλιαιμίας όπως νεφροπαθείς, ηλικιωμένοι και εγκυμονούσες.

Η επίδραση στην αρτηριακή πίεση:

Είναι γνωστό πως η πρόσληψη αλατιού μέσα στην ημέρα καθορίζει άμεσα την αρτηριακή πίεση (τόσο συστολική όσο και διαστολική) του ατόμου. Στην σύγκριση επιτραπέζιου αλατιού και αλατιού Ιμαλαϊων δεν βρέθηκε διαφορά στη πίεση των δύο ομάδων. Υπήρχε μία μικρή αύξηση στην πρόσληψη του αλατιού Ιμαλαϊων σε σύγκριση με το απλό επιτραπέζιο αλάτι χωρίς όμως να σημειώνεται στατιστικά σημαντική διαφορά και δεν επηρέασε αυτό την πίεση των ατόμων.
Ωστόσο έχει αποδειχθεί πως η χρήση υποκατάστατων αλατιού σε άτομα με υψηλότερες τιμές μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της αρτηριακής πίεσης καθώς και την θνητότητα από κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα.

Η επίδραση στα μέταλλα:

Το αλάτι περιέχει επίσης μέταλλα όπως μαγνήσιο, κάλιο, νάτριο και ασβέστιο που αποβάλλονται κατά κόρον από τα ούρα. Στην μελέτη που συνέκριναν το αλάτι Ιμαλαϊων με το απλό επιτραπέζιο αλάτι δεν φάνηκε καμία διαφορά στα ούρα των ατόμων αυτών ως προς τα μέταλλα.

Γενικό συμπέρασμα:

Από τις πιο πρόσφατες μελέτες, αν και λίγες σε αριθμό και όχι εστιασμένες στην σύγκριση όλων των τύπων αλατιού, δεν υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές μεταξύ τους. Διαφέρουν ως προς το μέγεθος των κρυστάλλων τους, με το επιτραπέζιο να είναι το πιο λεπτόκοκκο και το Ιμαλαϊων να έχει μεγαλύτερους. Το επιτραπέζιο είναι το εμπλουτισμένο με ιώδιο, ενώ το kosher και το Ιμαλαϊων όχι, αλλά αυτά τα δύο είναι εμπλουτισμένα με περισσότερα μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Το θαλασσινό αλάτι με πιο μεγάλους κρυστάλλους έχει και αυτό μέταλλα αλλά και παρουσία μικροπλαστικών.

Βιβλιογραφία:
1. Loyola IP, Sousa MF, Jardim TV, Mendes MM, Barroso WKS, Sousa ALL, Jardim PCBV. Comparison between the Effects of Hymalaian Salt and Common Salt Intake on Urinary Sodium and Blood Pressure in Hypertensive Individuals. Arq Bras Cardiol. 2022 May;118(5):875-882. English, Portuguese. doi: 10.36660/abc.20210069. PMID: 35137791; PMCID: PMC9368875.
2. Kuhn, T., Chytry, P., Souza, G. M. S., Bauer, D. V., Amaral, L., & Dias, J. F. (2019). Signature of the Himalayan salt. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research Section B: BeamInteractions with Materials and Atoms. doi:10.1016/j.nimb.2019.07.008
3. ÇAĞIRAN, İ., YILMAZ, D., & SAĞDIÇOĞLU CELEP, A. D. V. İ. Y. E. (2022). THE EFFECTS OF MINERALS AND HEAVY METALS IN DIFFERENT KINDS OF TABLE SALTS ON HEALTH.
4. Brand A, Visser ME, Schoonees A, Naude CE. Replacing salt with low-sodium salt substitutes (LSSS) for cardiovascular health in adults, children and pregnant women. Cochrane Database Syst Rev. 2022 Aug 10;8(8):CD015207. doi: 10.1002/14651858.CD015207. PMID: 35944931; PMCID: PMC9363242.
5. Jimenez, A. Comparing the Different Types of Salt and Their Health Benefits. 6. Chang ET, Powell R, Reese T. Can these salt substitutes prevent complications of hypertension? J Fam Pract. 2023 Oct;72(8):342-344. doi: 10.12788/jfp.0667. PMID: 37862621; PMCID: PMC10595026.