12+1 λόγοι που είσαι πρησμένη και τι να κάνεις για αυτό | nutrition hοme

To φούσκωμα και πρήξιμο της κοιλιάς χαρακτηρίζεται από εγκλωβισμένα αέρια, πίεση και συχνά έντονο πόνο. Επηρεάζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού και πιο συχνά τις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Αν νιώθεις σαν μπαλόνι, φουσκωμένη και γεμάτη και δεν ξέρεις τι να κάνεις, συνέχισε να διαβάζεις!

• Βακτηριακή υπερανάπτυξη εντέρου

Όταν τα βακτήρια στο λεπτό έντερο αναπτύσσονται ταχύτατα και με κακές αναλογίες. Υπάρχουν “καλά” και “κακά” βακτήρια μέσα στο έντερο μας και η υγεία μας εξαρτάται άμεσα από την λεπτή ισορροπία ανάμεσα τους.

• Δυσανεξία σε λακτόζη και δυσαπορρόφηση   

Η ύπαρξη κάποιας δυσανεξίας σε κάποια πρωτεΐνη, όπως η λακτόζη που είναι πολύ συνήθης, μπορεί να προκαλέσει αναταραχές στην ζύμωση της καθώς δεν είναι παρόν ή είναι σε πολύ μικρές ποσότητες ο υπεύθυνος υδατάνθρακας (η λακτάση) που αναλαμβάνει την μετατροπή της λακτόζης σε γαλακτόζη και γλυκόζη.

• Διαταραγμένη χλωρίδα εντέρου

Όταν τροποποιείται η χλωρίδα του εντέρου μας είτε γιατί περάσαμε κάποια αρρώστια,είτε καταπολεμάμε μία νόσο, είτε γιατί κάποια αντιβίωση εξασθένησε τα “καλά” βακτήρια, μπορεί να προκληθεί μικρότερη κινητικότητα εντέρου και συνεπώς απελευθέρωση των εντερικών αερίων.

• Κοιλιοκάκη

Η δυσανοχή στην γλουτένη μπορεί να είναι ένας ακόμα λόγος για το πρήξιμο που νιώθεις. Οφείλεται στην μη ολοκληρωμένη ζύμωση και μεταβολισμό των υδατανθράκων στο σώμα μας. Προκαλείται ανοσο-αντίδραση και μειώνει την απορρόφηση άλλων θρεπτικών από το έντερο. Προσοχή όμως, επειδή πολύ συχνά ακούμε για gluten free δίαιτες και προϊόντα ως τρόπος για απώλεια βάρους, σε καμία περίπτωση δεν “κόβουμε” την γλουτένη αυθαίρετα χωρίς την σύσταση του ειδικού γιατρού που έχει διενεργήσει τις κατάλληλες εξετάσεις πριν.

• Προβλήματα με το στομάχι και έντερο:

Θα μπορούσε το φούσκωμα μετά από κάθε γεύμα να οφείλεται σε κάποιο αδιάγνωστο πρόβλημα με το στομάχι, όπως γαστρίτιδα ή ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, παλινδρόμηση.

Παράλληλα, οι περισσότεροι με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου- ΣΕΕ (IBS), νόσο του Crohn, ελκώδης κολίτιδα νιώθουν έντονη δυσφορία λόγω του φουσκώματος. Γενικά, η φλεγμονή φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά το πρήξιμο.

• Δυσκοιλιότητα

Η πιο προφανής αιτία. Οι μη τακτικές επισκέψεις στην τουαλέτα γεμίζουν το κατώτερο τμήμα του παχέος εντέρου και η παραμονή τους εκεί επιδεινώνει τόσο το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας (τα κάνει πιο σκληρά και αδιαπέραστα) αλλά και το φούσκωμα στην κοιλιά.

• Περιμένεις την περίοδο σου

Οι μέρες πριν την περίοδο σου συνήθως χαρακτηρίζεται από πρήξιμο στην κοιλιά, στο στήθος, στα πόδια λόγω κατακράτησης υγρών και είναι απολύτως λογική λόγω των πολλών απότομων μεταβολών στα επίπεδα των ορμονών. Μπορεί να παρατηρηθεί από τις ημέρες της ωορρηξίας σου και να γίνει πιο έντονο το πρόβλημα της κατακράτησης τις πρώτες μέρες της περιόδου σου.

• Η εμμηνόπαυση

Άλλος ένας λόγος είναι και η εμμηνόπαυση, πιο σπάνιος μεν αλλά υπαρκτός. Οι αλλαγές στην φάση της περιόδου αυτής επηρεάζουν την κινητικότητα του εντέρου και κατά συνέπεια προκαλούν δυσκοιλιότητα ή φούσκωμα.

• Σπλαχνική Υπερευαισθησία

Πρόκειται για την κατάσταση που πολλά άτομα νιώθουν πιο έντονα το αίσθημα του φουσκώματος παρόλο που ο εγκλωβισμένος αέρας και η πίεση στα όργανα δεν είναι τόσο μεγάλος ώστε και άλλα άτομα που δεν έχουν την σπλαχνική υπερευαισθησία να το εκφράσουν. Έχει διατυπωθεί αυτό και ερευνητικά και ουσιαστικά τα άτομα αυτά είναι πιο ευαίσθητα στην δυσφορία του φουσκώματος ακόμα και στην μικρή παρουσία αερίων.

• Έφαγες κάποια από τα τρόφιμα που προκαλούν φούσκωμα

Κρεμμύδι, σκόρδο, φασόλια και γενικά όσπρια, ανθρακούχα αναψυκτικά, γάλα και γαλακτοκομικά, σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο), διάφορα γλυκαντικά τροφίμων. Δεν φουσκώνουν όλοι με τα ίδια τρόφιμα και ούτε στον ίδιο βαθμό, υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανά το πληθυσμό.

• Τρως μεγάλα γεύματα και γρήγορα

Σύμφωνα με μελέτες τα μεγάλα γεύματα είναι πιο πιθανό να προκαλούν φούσκωμα σε σχέση με μικρά και συχνά. Επίσης, το να τρως γρήγορα επιτρέπει την είσοδο του αέρα στο στόμα και κατά συνέπεια στο στομάχι και το έντερο.

• Μένεις πολλές ώρες νηστικός-η και μετά καταναλώνεις μεγάλα γεύματα.

Το στομάχι σου έπειτα από ώρες νηστείας κλείνει και μικραίνει σε μέγεθος και η απότομη είσοδος μεγάλης ποσότητας φαγητού, το διογκώνει γρήγορα για να μπορέσει να χωρέσει όλη την τροφή. Οι αλλαγές αυτές προκαλούν και είσοδο μεγάλης ποσότητας αέρα μέσα.

• Μήπως το παράκανες με το αλάτι; 

Η πρώτη μας σκέψη όταν νιώθουμε πρήξιμο. Πρόσεξε πόσο αλάτι έχουν τα τρόφιμα που τρως από τον διατροφικό πίνακα. Οι οδηγίες για την κατανάλωση αλατιού είναι μέχρι 2g/ ημέρα. Τροφές πλούσιες σε αλάτι είναι τα παστά, τα τουρσιά, τα τυριά, τα έτοιμα φαγητά και σνακς, τα αλλαντικά.

Τι μπορείς να κάνεις για να “ξεφουσκώσεις”;

• Πιες αρκετό νερό και προτίμησε το χλιαρό νερό αντί του παγωμένου ή ακόμα καλύτερα το ζεστό (π.χ. σε τσάι). Μην το πιεις όμως απότομα, πάρε μικρές γουλιές.
• Ασκήσου. Θα βελτιώσει την κίνηση του εντέρου και ο αποφραγμένος αέρας θα αρχίσει να κινείται και θα απελευθερωθεί.
• Φυτικές ίνες: είναι η λύση στην δυσκοιλιότητα. Προτίμησε δημητριακά ολικής άλεσης, φρέσκα φρούτα και λαχανικά με την φλούδα τους όπως και ξηρούς καρπούς.
• Προβιοτικά: είναι τα κατάλληλα για να επιστρέψουν τα φυσιολογικά επίπεδα και αναλογίες βακτηρίων στο έντερο. Μπορείς να τα βρεις στα ζυμωμένα τρόφιμα όπως γάλα, τυρί, κεφίρ, ξινόλαχανο, τουρσιά, ψωμί.
• Μείωσε το αλάτι και αντικατάστησε το με περισσότερα μπαχαρικά, βότανα και φρέσκα μυρωδικά για γεύση.
• Κατανάλωσε μικρά και συχνά γεύματα, μην αφήνεις τον εαυτό σου να πεινάσει υπερβολικά (μην ξεχνάς τα σνακς!)
• Φάε αργά με κλειστό στόμα και μάσησε καλά την τροφή σου.
• Προσοχή στον αέρα που μπαίνει στο στόμα:μέσα από τα καλαμάκια ή όταν μιλάς όσο τρως ή με ανοικτό στόμα. Ακόμα και η τσίχλα ευνοεί στο να μπει αρκετός αέρας κατά το μάσημα. Σε αυτά πρόσθεσε και το κάπνισμα!
• Απέφυγε όλες τις τροφές που ξέρεις ότι σε ενοχλούν (π.χ. γαλακτοκομικά, πολύ αλάτι, πολύ ψωμί κλπ)
• Τα αναψυκτικά όσο και αν βοηθούν στην πέψη όταν έχουν ανθρακικό επιδεινώνουν την κατάσταση, μετρίασε τα.
• Δώσε προσοχή στα προϊόντα χωρίς ζάχαρη. Μπορεί να περιέχουν γλυκαντικά συστατικά που θα σε “φουσκώσουν” όπως μαννιτόλη, σορβιτόλη, ξυλιτόλη κλπ.
• Το ίδιο και για τις τροφές στις οποίες έχεις δυσανεξία και αλλεργίες! Πολύ σημαντικό να ελέγχεις τα συστατικά στην συσκευασία των τροφίμων.
• Δοκίμασε τσάι μέντας.
• Επισκέψου τον ιατρό σου για να βρείτε την ρίζα του προβλήματος και στην συνέχεια τον διατροφολόγο σου για να σου προτείνει τις καλύτερες πρακτικές και συμβουλές για το πρόβλημα σου.

Βιβλιογραφία:

1. Lacy, B. E., Cangemi, D., & Vazquez-Roque, M. (2020). Management of Chronic Abdominal Distension and Bloating. Clinical Gastroenterology and Hepatology. doi:10.1016/j.cgh.2020.03.056
2. Mari, A., Abu Backer, F., Mahamid, M., Amara, H., Carter, D., Boltin, D., & Dickman, R. (2019). Bloating and Abdominal Distension: Clinical Approach and Management. Advances in Therapy. doi:10.1007/s12325-019-00924-7
3. Naseri M, Babaeian M, Ghaffari F, et al. Bloating: Avicenna’s Perspective and Modern Medicine. Journal of Evidence-Based Complementary & Alternative Medicine. April 2016:154-159. doi:10.1177/2156587215622915
4. Seo, A. Y., Kim, N., & Oh, D. H. (2013). Abdominal Bloating: Pathophysiology and Treatment. Journal of Neurogastroenterology and Motility, 19(4), 433–453. doi:10.5056/jnm.2013.19.4.433

Jafar, N. A. H. (2017). Correlation between Helicobacter pylori and excessive belching and bloating. The Medical Journal of Tikrit University, 22(1).